materiał zgromadzony przez Bogumiła-oprócz ZBÓŻ

Bogumiłka

ROŚLINY OKOPOWE – KORZENIOWE
1. OKOPOWE KORZENIOWE-BURAK
• Rośliny okopowe – rośliny uprawne mające podobne cechy rolnicze:
• Uprawiane są na nawozach organicznych – obornik
• Główny plon użytkowy znajduje się pod ziemią
• Wymaga Wielu przejazdów maszyn do pielęgnacji i zbioru
• Rzadka obsada i szerokość międzyrzędzia umożliwiają pielęgnację mechaniczną, ale mogą powodować erozję i zwiększenie zachwaszczeń
• Mała zawartość SM, wymaga zagospodarowania planu na bieżąco, po zbiorach lub odpowiedniego przechowywania
• Pozostawiają po sobie dobre stanowisko
• Rośliny o dwuletnim cyklu rozwojowym
• Wymagają stosowania wysokich dawek nawożenia mineralnego

2. PODZIAŁ ROŚLIN OKOPOWYCH
A. Ze względu na biologiczny charakter plonu głównego
• Korzeniowe – plonem głównym są korzenie (burak, brukiew, rzepa, marchew, cykoria)
• Bulwiaste – plonem głównym są bulwy (ziemniak, pomidor)

B. Ze względu na sposób wykorzystywania
• Przemysłowe (burak cukrowy, cykoria)
• Pastewne (burak pastewny, marchew pastewna, brukiew, rzepa)

Powierzchnia upraw (w ogólnej powierzchni zasiewów w 11,2mln)
Burak cukrowy 286,2 tys. ha
Ziemniak 588,2 tys. ha
Okopowe 41,8 tys. ha
Razem 916,2 tys. = 8% w strukturze zasiewów
3. SYSTEMATYKA
Familia : Chenopodiaceae Komosowate
Species : Beta vulgaris Burak zwyczajny
Beta crassa Burak pastewny
Beta altissima Burak cukrowy
Beta conditiva Burak ćwikłowy
4. ZNACZENIE GOSPODARCZE BURAKA CUKROWEGO
• Produkcja cukru
• Liście, wysłodki, melasa stanowią cenną paszę dla zwierząt (spasanie kiszonek bydłem wpływa na odwapnienie kości i pogarsza jakość mleka)
• Melasa jest surowcem do produkcji spirytusu, gliceryny, butanolu, kwasu cytrynowego i glutaminowego, do produkcji drożdży.

5. FAZY ROZWOJOWE BURAKA CUKROWEGO
C. I rok
1. Kiełkowanie i początek wzrostu – kończy się pojawieniem się liści nad powierzchnią gleby
2. Faza 2 liści – pojawiają się pasma kambium
3. Faza 6 liści – początek budowy wtórnej (1para wiązek przewodzących budowy wtórnej, złuszczanie skórki i kory pierwotnej)
4. Faza 16 liści – intensywny przyrost masy korzenia, zahamowanie przyrostu liści, dalsze pierścienie wiązek łyko-drzewnych
5. Faza korzenia dojrzałego – intensywny przyrost masy korzenia, wyrastają liście długoogonkowe, faza krytyczna zapotrzebowania na wodę, odkładanie miękiszu pierścieniami wiązek łyko-drzewnych
6. Obumieranie liści długoogonkowych – wyrastanie krótkoogonkowych, wzrasta zawartość cukru
7. Zahamowanie wzrostu, obumieranie liści, zbiór
2
D. II rok
1. Formowanie pędów kwiatowych
2. Kwitnienie i zawiązywanie nasion
3. Dojrzewanie

POŚPIECHY – buraki, które w I roku wegetacji wytwarzają nasiona
UPARCIUCHY – buraki, które nie chcą wytwarzać pędu nasiennego i nasion pomimo wszystkich prawidłowych, niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych.
6. TYPY UŻYTKOWE BURAKA CUKROWEGO
a) Wysokocukrowy (C lub Z) – mała masa korzenia, wysoka zawartość cukru o 0.5% wyższa od średniej z odmian, niska zawartość popiołu, korzenie wysmukłe, klinowate, słabo rozwinięta główka, krótszy okres wegetacji od pozostałych.
b) Normalny (N) – część górna bardziej rozbudowana o średniej zawartości cukru 17,6% średni plon korzeni, korzenie stożkowate
c) Plenny (P lub E) – bardzo wysoki plon korzenia, zawartość cukru mniejsza o 0,5% od średniej, dłuższy okres wegetacji i dłuższe wymagania

7. TYPU UŻYTKOWE BURAKA PASTEWNEGO
a) Odmiany pastewne, klasyczne, plenne – plon powyżej 100t z ha, zawartość SM 8-13%, zwartość C 6-10%, kształt korzenia palowy, walcowaty, owalny, stożkowaty, zabarwienie skórki żółte, czerwone, szarozielone lub białe, korzenie wyrasta wysoko ponad powierzchnię gleby, stałe ulistnienie.
b) Odmiany pastewno-cukrowe, półcukrowe – typ normalny, zawartość SM 13-16%, zawartość C 8-13%, mniejszy plon 60-80t, większy udział liści, kształt korzeni klinowaty, owalny, wyrastają wysoko nad powierzchnię gleby.
c) Odmiany cukrowo-pastewne – zawartość powierzchni 16% SM i 9-15% cukru, są obficiej ulistnione, mają dłuższy okres wegetacji, kształt klinowaty, są silniej zagłębione w glebie.

8. SKŁAD CHEMICZNY BURAKA CUKROWEGO
• Sucha masa 25% w tym sacharoza 17,5%.
• Związki utrudniające krystalizację sacharozy (oligosacharydy, monosacharydy)
• Związki melasotwórcze (kwasy organiczne, związki azotowe, popiół rozpuszczalny)
• Związki konstytucyjne (polisacharydy, lipidy, składniki mineralne, witaminy C i B)
• Zawartość cukru w buraku – najwięcej w korzeniu właściwym i główce, należy umiejętnie ścinać liście, każdy centymetr ścięcia wyżej lub niżej powoduje straty cukru.

9. MARCHEW PASTEWNA – DAUCUS CAROTA
• Wszystkie witaminy
• Cenne bakterie
• Podawane zwłaszcza na surowo
• 10% SM i 10% wody
• Wykorzystywana część podziemna i część nadziemna

10. CYKORIA – CYCHORIUM INTYBUS
• Uprawa dla przemysłu jak burak cukrowy
• Cukier złożony zwany INULINA
• Prażenie w temperaturze 140*C, susz, karmelizacja
• INTYBINA
• Karmelizowana cykoria wykorzystywana do zupek w proszku
• Wykorzystywana na cele paszowe (część nadziemna i podziemna), ale tylko w niewielkich ilościach z powodu goryczki

11. BRUKWIA – BRASSICA NAPUS (ZÓŁTA, BIAŁA)
12. RZEPA – BRASSICA RAPA 3
13. BUDOWA BURAKA CUKROWEGO I PASTEWNEGO BURAK CUKROWY
• Dwie bruzdy
• Prawie w całości umieszczony w glebie (oprócz głowy)
• Zbiory przy pomocy wyorywacza
BURAK PASTEWNY
• Szyja długa
• Nawet ¾ wystaje ponad powierzchnię ziemi
• Krótki korzeń właściwy
• Szybszy zbiór niż buraka cukrowego
• Zbiór możliwy praktycznie wyłącznie ręcznie

ROŚLINY OKOPOWE BULWIASTE - ZIEMNIAK I TOMINAMBUR
SOLANUM TUBEROSUM – ZIEMNIAK
1. ZNACZENIE GOSPODARCZE ZIEMNIAKA
Ziemniak jest jedną z głównych roślin uprawianych na świecie. Wykorzystywany w żywieniu zwierząt głównie świo, oraz jako surowiec w przetwórstwie przemysłowym i spożywczym.
Przetwórstwo przemysłowe – skrobia, syrop skrobiowy, krochmale modyfikowane, kleje, dekstryny, glukoza, susz, białko ziemniaczane i gorzelnictwo przerabiające bulwy na spirytus.
Przetwórstwo spożywcze – frytki, chipsy, produkty suszone, potrawkowe i konserwy, dobry przedplon.
2. WYKORZYSTANIE ZIEMNIAKA
• Pasza 46,8%
• Spożycie 19,1 % (bezpośrednia konsumpcja i przetwórstwo spożywcze)
• Przetwórstwo przemysłowe 6,6% (przemysł ziemniaczany i gorzelnictwo)
• Eksport 0,3%
• Sadzeniaki 11,2%
• Straty w czasie przechowywania 16%

3. MORFOLOGIA ZIEMNIAKA
a) Częśd nadziemna
• Kwiaty owoce nasiona (rozmnażanie wegetatywne)
• W części zielonej znajdują się substancje toksyczne jak glikozydy (solanina), dopuszczalne 20mg na 100gSM
• Listki boczne i listeczki
• Węzły łodygi bardzo dobrze ulistnione
b) Częśd podziemna : Gniazdo
• Pęd wyrastający z oczka bulwy macierzystej
• Młode bulwy
• Stolony (łodygi podziemne)
• Korzenie przybyszowe
• Bulwa macierzysta

4. DOWODY NA ŁODYGOWE POCHODZENIE BULWY ZIEMNIAKA
• Spirala genetyczna : spiralny układ oczek okółkowy na bulwie odpowiadający układowi liści na łodydze
• Budowa oczka i występowanie pod oczkiem tzw. brewek, które są bliznami po opadłych łuskowatych liściach podziemnych
• Rozkład tkanek w bulwie odpowiadający rozkładowi liści na łodydze
• Zielenienie bulw na świetle

5. RODZAJE KIEŁKÓW
• Temperatura przechowywania dla ziemniaka jadalnego ok. 6-8*C
• Kolory kiełków są cechą odmianową

Wyrośniety w półmroku Etiolowany wyrośnięty w ciemności świetlny wyrośnięty na świetle 2
6. STAŁE CECHY MORFOLOGICZNE
• Barwa miąższu (biała, kremowa, jasno-ciemno żółta, żółta)
• Barwa skórki (żółta, czerwona, niebieska, plamista)
• Barwa płatków korony (biała, czerwono-fioletowa, niebiesko-fioletowa)
• Barwa pylników pomaraoczowa
• Krótka szyjka słupka
• Zabarwienie podstawy i wierzchołka kiełka świetlnego (zielony, czerwono-fioletowy, niebiesko-fioletowy)

7. DEFORMACJE BULW ZIEMNIAKA DZIECIUCHOWATOŚD tworzenie bulw wtórnych PACIORKOWATOŚD
PRZERASTANIE KIEŁKUJĄCYCH BULW ZNIEKSZTAŁCENIE BULW
PRZEROŚNIĘCIE ziemniaka przez kłącza perze
8. BUDOWA ANATOMICZNA ZIEMNIAKA
1 Miękisz kory pierwotnej i łyko zewnętrzne
2 Kambium
3 Drewno
4 Łyko wewnętrzne
5 Korek
6 Rdzeo
7 Pączek stolon

9. SKŁAD CHEMICZNY BULWY ZIEMNIAKA
• SUCHA MASA 23,7% zawartośd : wysoka >23%, średnia 20-23%, niska <20%
• SKROBIA 17,5% zawartośd : bardzo niska <13>19%
• WS : 0,71%
• BIAŁKO : 2%
• LIPIDY : 0,12%
• Składniki popielne : 1,1%
• Witamina C : 10-25mg/100g
• SOLANINA – glikoalkawid : 2-10mg/100g
• AZOTANY (NO3) : 4-25mg/100g
10. TYP KULINARNY ZIEMNIAKA
• A zwięzły (sałatkowy) – bulwy nie rozpadają się po ugotowaniu, przydatny na sałatki i konserwy
• B średnio zwięzły (wszechstronnie użytkowany) – bulwy lekko pękają na powierzchni po ugotowaniu, przydatny na frytki
• C mączysty – bulwy podczas gotowania pękają lub rozpadają się na większe części, przydatny na puree, placki, chipsy
• D bardzo mączysty – bulwy rozpadają się całkowicie, przydatny do przemysłu krochmalniczego, gorzelniczego

11. PODZIAŁ ODMIAN ZIEMNIAKA
A. według wczesności (długości okresu wegetacji)
• Bardzo wczesne : do 90 dni
• Wczesne : 90-105 dni
• Średnio wczesne : 105-120 dni
• Średnio późne : 121-135 dni
• Późne : 136-150 dni

B. Według zastosowania
• Jadalne do bezpośredniego spożycia – płytkie oczka, skrobia do 16%, wysoka zawartośd SM, smak
• Jadalne na zapotrzebowanie jesienno-zimowe
• Na przetwórstwo spożywcze
• Dla krochmalnictwa
• Dla gorzelnictwa
• Na pasze – plenne, duża zawartośd SM, powyżej 16% skrobi, podwyższona zawartośd białka
• Na sadzeniaki – ziemniaki przeznaczone na sadzeniaki powinny byd zdrowe, dojrzałe, czyste, suche i nieuszkodzone, niezmarznięte o kształcie i kolorze miąższu charakterystycznego dla odmiany, wolne od chorób i szkodników kwarantannowych, o właściwym kalibrażu.

12. ZABIEGI WIOSENNE PRZY UPRAWIE ZIEMNIAKA
• Podkiełkowywanie – wpływa na znaczne przyspieszenie i wyrównanie wschodów, oraz ogranicza porażenie wschodzących kiełków ryzoktoniozą. Zabieg przeprowadza się w pomieszczeniach z dobrym oświetleniem, naturalnym lub sztucznym przez 10-12h.
• Pobudzenie – krótki okres, ma na celu przerwanie spoczynku bulw i pobudzenie ich do wzrostu. Wykonywane 2-3 tygodnie przed sadzeniem, nie wymaga światła, optymalna temperatura 10-12*C.

HELIANTHUS TUBEROSUS – TOPINAMBUR
• Familia : Asteraceae
• Tereny leśne
• Wykorzystywane w postaci souk do leczenia wrzodów żołądkowych
• Wytrzymują niskie temperatury (mrozy)
• Duża wydajnośd kiszonkowa
• Niewybrane bulwy rozmnażają się
• Produkcja bioetanolu i spirytusu (łodygi i liście)
• Liściarki dla zwierzyny łownej
• Surowiec na kiszonki
• Zielona karma dla przeżuwaczy
• Liście do produkcji koncentratów paszowych dla zwierząt monogastrycznych
• Łodygi do produkcji brykietów opałowych, opakowao ekologicznych

1
ROŚLINY STRĄCZKOWE
1. ZNACZENIE GOSPODARSKIE ROŚLIN STRĄCZKOWYCH
• Nasiona zawierają najwięcej białka spośród wszystkich roślin uprawnych
• Zielona masa stanowi doskonałą wysokobiałkową paszę objętościową głównie dla zwierząt przeżuwających w postaci świeżej, suszonej, zakiszanej z dodatkiem pasz węglowodanowych
• Wywierają korzystny wpływ na właściwości fizyczne gleby i jej żyznośd
• Po zbiorze nasion pozostawiają w glebie, oprócz azotu, masę organiczną w postaci resztek pożniwnych (korzenie i słoma), które mają znaczenie nawozowe, zwiększają kompleks sorpcyjny, zwłaszcza gleb piaszczystych
• Dzięki rozwijaniu mocnego systemu korzeniowego potrafią czerpad wodę i składniki pokarmowe oraz uruchamiad trudno dostępne….
• Wadą roślin strączkowych jest : drogi materiał siewny i niski współczynnik rozmnażania. (stosunek plonu do materiału siewnego)

Rośliny strączkowe są dobrymi przedplonami dla roślin następczych, ponieważ:
• Asymilując wolny azot z powietrza, dzięki współżyciu z bakteriami korzeniowymi rośliny te są samowystarczalne pod względem zapotrzebowania na ten składnik
• Biorą udział w tworzeniu guzełkowatej struktury gleby poprzez transport wapna z głębszych warstw za pośrednictwem dobrze rozwiniętych korzeni
• Wywierają korzystny wpływ na właściwości fitosanitarne gleby
• Resztki pożniwne lub zielona masa wzbogacają glebę w substancje organiczne i wszystkie składniki pokarmowe potrzebne roślinie następczej

Strączkowe odgrywają ważną rolę w zmianowaniach w ogóle, a w zmianowaniach z dużym udziałem zbóż – szczególnie. Spełniają one rolę przerywnika w następstwie roślin po sobie. Dzięki temu plony przychodzących po nich następczo są zwykle o 5-7 dt/ha większe.
2. SKŁAD CHEMICZNY ROŚLIN STRĄCZKOWYCH %
• Dużo BO 3x więcej niż w zbożach
• Soja dużo białka 35% i TS 20,7%
• PS 3x więcej niż zboża
• Słoma dużo białka, BNW i PS (związki mineralne)

3. ANTYŻYWIENIE W NASIONACH ROŚLIN STRĄCZKOWYCH
A. Czynniki antyżywieniowe
• Utrudniają przyswajanie białka (związki) TANINY
• Związki toksyczne (alkaloidy, lektyny)

B. Sposoby usuwania związków antyżywieniowych
• Ogrzewanie – inhibitory trypsyny i lektyny
• Łuszczenie okrywy lub ogrzewanie – taniny
• Moczenie – alkaloidy
• Zawartośd wszystkich związków można ograniczyd drogą hodowli poprzez zmiany.

4. SYSTEMATYKA ROŚLIN MOTYLKOWYCH GRUBONASIENNYCH
Plemię : Janowcowate, wykowe,

5. TYPY SYSTEMÓW KORZENIOWYCH ROŚLIN STRĄCZKOWYCH
• TYP A – palowy dobrze rozwinięty, głęboki z małą liczbą korzeni bocznych (łubin)
• TYP B – palowy cieoszy i krótszy z dobrze rozwiniętymi korzeniami bocznymi (gatunki z plemienia wykowych)
• TYP C – palowy słabo rozwinięty z dużą liczbą korzeni bocznych, które rozrastają się bardziej poziomo i swoją długością przerastają korzeo palowy (fasola, soja)

6. FAZY ROZWOJOWE ROŚLIN STRĄCZKOWYCH
1. Faza kiełkowania (1-4 tyg)
2. Faza wschodów (10-14 dni) : do pojawienia pierwszych liści właściwych
3. Faza formowania liści (forma siewki 3-5 tyg) rośliny wchodzą w symbiozę z bakteriami wiążącymi wolny azot
4. Faza formowania i wydłużania pędów
5. Faza pąkowania : krótka i trudna do ustalenia
6. Faza kwitnienia (20-30 dni)
7. Faza wykształcania owoców i nasion (zawiązywania strąków)
8. Faza dojrzewania (2-3 tyg) : długośd uzależniona od przebiegu pogody

Bakterie żyją w symbiozie z roślinami, atakują one korzenie roślin, tworzą ranki i wnikają do korzeni. Zanim dojdzie do symbiozy następuje pasożytnictwo, zahamowanie wzrostu roślin, na korzeniach tworzą się brodawki. Między brodawką a rośliną znajduję się substancja laghemoglobina, która przekazuje związki mineralne bakteriom, a te z kolei roślinie – azot. Dlatego pierwsze trzy fazy rozwojowe następują bardzo wolno. W I fazie potrzebna jest duża ilośd wody, a w III musi nastąpid cały proces symbiozy. Wtedy dopiero następuje faza IV. Różne bakterie symbiotyzują z różnymi rodzajami roślin. Inne bakterie z łubinem, inne z soją, grochem (nitragina) itp.
7. TYPY KIEŁKOWANIA
a) Kiełkowanie typu EPIGEICZNEGO – polega na rozwinięciu łodyżki podliścieniowej, która w miarę wzrostu prostuje się i wyciąga liścienie na powierzchni gleby. Tak kiełkują łubin, soja i większośd gatunków fasoli, wymagają płytszego siewu.
b) Kiełkowanie typu HYPOGEICZNEGO – liścienie w nasieniu nie rozwijają się, a na powierzchnię gleby wydostaje się łodyżka nadliścieniowa, nad powierzchnią gleby od razu pojawiają się liście właściwe, liścienie zostają w glebie i rozkładają się, służą za pokarm.

8. BUDOWA NASION
• Skaryfikacja – mechaniczne spowodowanie uszkodzenia okrywy nasiennej
• Stratyfikacja – chemiczne uszkodzenie przez środki chemiczne

BUDOWA OKRYWY NASIENNEJ warstwy komórek
• Skórka z nabłonkiem
• Warstwa komórek palisadowych (od tego zależy twardośd nasion)
• Warstwa komórek podpierających
• W komórkach miękiszowych (odpowiedzialne za pęcznienie nasion)

BUDOWA KWIATU
• Żagielek
• 2 wiosełka/skrzydełka
• 5 płatków
• 2 łódeczki
• 10 pręcików – 9 zrośniętych
• Słupek
3
9. WPŁYW CZYNNIKÓW ŚRODOWISKOWYCH NA PRZEBIEG SYMBIOZY
• Odczyn gleby pH 6,6-7,2
• Zaopatrzenie roślin w potas
• Zwiększone zapotrzebowanie na wiele mikroskładników (molibden, żelazo, kobalt, miedź i bór)
• Wrażliwośd na pestycydy
• Wiązanie azotu jest procesem wymagającym dużej ilości energii. Czynniki wpływają ujemnie na proces fotosyntezy, niekorzystne dla asymilacji wolnego azotu.

10. GATUNKI ROŚLIN STRĄCZKOWYCH
1. Łubin żółty – Lupinus luteus : gatunek jednoroczny, zawiera najwięcej białka, najłatwiejszy w uprawie, niskie wymogi, wysiew dla zwierząt dziko żyjących, kwitnie na żółto.
2. Łubin wąskolistny – Lupinus angustifolius : kwitnie na niebiesko
3. Łubin biały – Lupinus albus : kwitnie na biało
4. Soja – Glycine hispiola : nagminne ingerowanie genetyczne
5. Groch siewny jadalny – Pisum sativum
6. Groch siewny pastewny – Pisum arvense

ODMIANY SAMOKOŃCZĄCE to odmiany roślin strączkowych, które przestają wytwarzad dużą ilośd liści, a kwiatostan wyrasta powyżej tych liści.
TERMONEUTRALNOŚĆ to odpornośd odmian na opóźniony siew
1
TEMAT 7 : ROŚLINY BOBOWATE DROBNONASIENNE
1. ZNACZENIE GOSPODARCZE
• odznaczają się wielokośnością w okresie wegetacji, co zapewnia ciągłośd w dostarczaniu paszy dla zwierząt
• odgrywają ważną rolę w zwiększaniu żyzności gleby i poprawianiu jej struktury
• duża masa resztek pożniwnych przyczynia się do odtwarzania próchnicy w glebie
• dzięki głębokiemu systemowi korzeniowemu i jego właściwościom, mogą pobierad składniki pokarmowe z głębszych warstw gleby i uruchamiad fosfor oraz wapo ze związków trudno dostępnych dla innych roślin
• należą do bardzo dobrych i dobrych przedplonów, chociaż w przypadku niedoboru opadów mogą przesuszad górną warstwę gleby
• współżyją z bakteriami brodawkowymi, wiążącymi wolny azot z powietrza, przez co obniżają się nakłady na ich uprawę
• ograniczają ryzyko wystąpienia erozji gleb

2. GATUNKI
• KONICZYNY : czerwona, biała, biało-różowa (Szwedzka), krwistoczerwona (Inkarnatka), perska.
• LUCERNY : mieszaocowa, siewna, chmielowa
• NOSTRZYK BIAŁY
• KOMONICA ZWYCZAJNA
• ESPARCETA SIEWNA
• SERADELA UPRAWNA
• RUTWICA WSCHODNIA

3. SKŁAD CHEMICZNY
Do zapewnienia dobrej jakości paszowej, należy ją zbierad w odpowiednim terminie pod względem fazy rozwojowej.
4. SUBSTANCJE ANTYŻYWIENIOWE
• Glikozydy cyjanogenne – występują w koniczynie białej i komonicy zwyczajnej. Największe ich stężenie rejestrowano w młodych roślinach, mogą wywoływad zatrucia zwierząt.
• Saponiny – związki organiczne, powodujące silne pienienie się wodnych roztworów oraz hemolizę czerwonych ciałek krwi, obniżają przyrosty brojlerów i trzody chlewnej.
• Estrogeny (kumestrol i izoflawony) – związki, które wpływają na aktywnośd hormonalną zwierząt łączącą się z rozrodczością i mlecznością.
• Kumaryna – występuje głównie w Nostrzyku i rzadziej w Koniczynach, wpływa ujemnie na krzepliwośd krwi (antywitamina K), oddziałuje…

5. ROZWÓJ ROŚLIN BOBOWATYCH DROBNONASIENNYCH
1. Kiełkowanie nasion : epigeiczne (płytki siew)
2. Wschody : pojawiają się liścienie na powierzchni gleby, a następnie rozwija się pojedynczy listek
3. Formowanie rozety : od wytworzenia pierwszego, właściwego (złożonego) liścia do kilku, trwa 2-3 tygodnie
4. Faza formowania i wydłużania pędów : trwa 4-5 tygodni, przebiega szybko w wyższej temperaturze powietrza i przy długim dniu latem
5. Formowanie pąków kwiatowych : od kilku do kilkunastu dni
6. Kwitnienie : 25-35 dni
7. Wykształcenie owoców i nasion : wiązanie strąków, kooczy się, gdy strąki są w pełni wykształcone, a nasiona osiągają wielkości charakterystyczne dla danego gatunku.
2
6. KONICZYNY
A. Koniczyna czerwona – Trifolium pratense
Odmiana Sativum : uprawna, użytkowana 2-3 lata, gleby średnio-wilgotne, użytkowanie kośne
ODMIANY UPRAWNE
• Diploidalne : Dajana, Krasula, Pyza
• Tetraploidalne : Kvarta, Sprint, Tempus

MORFOLOGIA
• System korzeniowy : silny, palowy z licznymi rozgałęzieniami bocznymi, sięga 2-2,5m
• Łodygi : wyrastają z szyjki korzeniowej na wysokośd 20-80cm, zwykle wyprostowane, w przekroju okrągłe, puste wewnątrz, rozgałęziają się na całej długości
• Liście : na długich ogonkach, złożone z trzech listków jajowatego kształtu, z jasną plamką po stronie górnej w kształcie trójkąta lub półkola, dolna owłosiona
• Kwiatostany : główki osadzone na wierzchołku łodygi, 50-100 kwiatów o budowie typowej dla motylkowatych, barwa ciemnoczerwona, różowa i biała.
• Owoce : strąki jednonasienne
• Nasiona : jajowate z zarysem korzonka zarodkowego sięgającym do połowy długości nasiona. MTN ok. 2g, udział nasion twardych 6-10%.

B. Koniczyna biała – trifolium repens
Odmiany uprawne : Astra, Cyna, Lirepa, Perła, Typicum
MORFOLOGIA
• System korzeniowy : palowy, silnie rozgałęziony, dobrze wykorzystuje wodę i składniki pokarmowe. Oprócz korzenia głównego rośliny wytwarzają korzenie przybyszowe, które wyrastają z węzłów płożących się łodyg
• Łodygi : pęd główny i pędy boczne odznaczają się właściwościami płożącymi, a z węzłów wyrastają ku górze liście i kwiatostany. Długośd pędów bocznych u form uprawnych do 1m.
• Liście : złożone z trzech listków, górna strona jasny rysunek w kształcie podkowy, dolna błyszcząca, gładka
• Kwiatostany i kwiaty : okrągłe główki, złożone zależnie od formy, pokosu i warunków z 20-80 kwiatów barwy białej lub kremowej, zapylonych przez owady
• Owoce : 3-4 nasienne, łatwo pękające strąki
• Nasiona : drobne, prawie sercowate, z połyskiem. MTN 0,5-0,7g, nasion twardych 10-25%.

C. Koniczyna Szwedzka/Białoróżowa
Wieloletnia, dobrze uwilgotnione tereny, nawet podmokłe. Kwiatostan to główka, G biała, D różowa. Liście trójlistkowe bez jasnych plam
D. Koniczyna Perska
Jednoroczna, liście ząbkowane brzegi, główki spłaszczone 20-30 kwiatów, barwa fioletowo-różowa.
E. Koniczyna Inkarnatka
Jednoroczna, ozima, wydłużone główki kwiatostanów, krwistoczerwone, cała roślina gęsto owłosiona, gorsza wartośd pokarmowa, tylko 1 pokos, słabo odrastają. 3
7. LUCERNY
A. Lucerna Siewna – Medicago Sativa
• Wieloletnia, duża plennośd, dobra jakośd
• Niska zimnotrwałośd w porównaniu z mieszaocową
• Przeznaczona do uprawy w centralnych i zachodnich rejonach kraju
• W rejestrze odmian (RO) 23 odmiany (Alpha, Perfecta, Ulstar)
• Wprowadza się odmiany wielolistkowe (o zwiększonym udziale liści w masie nasion najczęściej o 5-7 listkach w liściu) np. odmiana amerykaoska Legend. Celem jest zwiększenie wartości paszowej.

MORFOLOGIA
• Korzeo : palowy, osiąga gł. 3m, szyjka korzeniowa nieco wyrasta ponad powierzchnię gleby
• Łodygi : silnie rozgałęzione, o prostych pędach 30-90cm
• Liście : trójlistkowe, ząbkowane na szczycie, środkowy listek na dłuższym ogonku
• Kwiatostany : groniaste, 5-30 kwiatów, fioletowych, purpurowych
• Owoce : strąki wielonasienne, spiralnie skręcone z 2-4 zwojów
• Nasiona : drobne, nieregularny kształt, jasnobrązowe. MTN 1,5-2g.

B. Lucerna mieszańcowa – Medicago Media
Powstała ze skrzyżowania lucerny siewnej i sierpowatej. Większośd cech ma charakter pośredni. Korzystne połączenie gatunków pod względem wytrzymałości na mróz, dobrą plennośd, a odmiany uprawne to Kometa i Radius.
C. Lucerna chmielowa – medicago lupulina
D. Lucerna sierpowata
E. Nostrzyk biały – miodojadalny
F. Komonica zwyczajna – lotus corniculatus
G. Esparceta siewna
H. Rutwica wschodnia

Malkav

Eeee... e.. ee.

e.

...

Inka

Ty to sama przepisywalas?! (zatkalo)

Edytam

wie ktos kiedy ona ma konsultacje ?

korek

w poniedzialki i czwartki godziny tez znam ale musze znalezc kartke

Magda O

Poniedziałek 14.30 - 17
Czwartek 8 - 9